Hoe laat je mensen ontspannen bewegen? (over de zwaartekracht)
In 2012 keert André Kuipers na 193 dagen terug op aarde. Zodra hij op de rand van de capsule wordt gezet, valt hij om. Later zegt hij in een interview: ‘Als je net op aarde bent, voelt de zwaartekracht als een magneet. Het is alsof je arm naar beneden getrokken wordt terwijl je hem optilt.’
Zo sterk als Kuipers de zwaartekracht voelt, zo weinig merken jij en ik ervan. En dat is jammer, want als je je er méér bewust van was, kon je de grond als steun gebruiken.
De zwaartekracht helpt je om efficiënter te bewegen.
Wat heeft de zwaartekracht met bewegen te maken?
Bewegen is een continue balans tussen inspanning en ontspanning. Mensen met een goede coördinatie doen niks teveel. Dat zie je bij topsporters. Als Sanne Wevers een pirouette draait op de balk, dan lijkt dat heel gemakkelijk. Maar als je je patiënt voor het eerst laat squatten, zie je dat zijn gezicht verkrampt, zijn rug verstart en zijn ademhaling stopt.
Beweging heeft rust nodig – en de zwaartekracht zorgt daarvoor.
Hoe werkt dat dan?
Dankzij de aantrekkingskracht van de aarde ben je altijd in contact met de ondergrond. Dat contact is klein als je hardloopt en groot als je ligt. Hoe meer contactpunten je hebt, hoe meer steun je krijgt. Maar je moet dat contact wel vóélen om er plezier van te hebben.
Als je een praatje maakt bij de koffieautomaat, voel je de grond onder je voeten niet. Als je de gegevens van een patiënt invoert, merk je niet dat je stoel een rugleuning heeft. En als je ’s avonds naar huis fietst, ben je je niet bewust van het zadel onder je billen. In de hectiek van de dag verlies je het contact met de ondergrond. Je spieren doen het werk dat de grond zou kunnen doen.
En waarom is dat een probleem?
Omdat je zo je energie verspilt. Aan het einde van de dag ben je vermoeider en stijver dan nodig is. Spieren zijn net jonge honden: ze blijven maar actief. Het is een fabeltje dat spieren vanzelf ontspannen. Integendeel, na verloop van tijd wordt spierspanning als een harnas en beweeg je door een weerstand. Dat is niet alleen inefficiënt, maar leidt uiteindelijk ook tot klachten.
Mensen met pijn hebben al een hoge spiertonus. Voor hen is het extra belangrijk om de steun van de grond te gebruiken.
Hoe laat ik mijn cliënten gebruik maken van de zwaartekracht?
Leer ze het verschil tussen actief en passief bewegen.
In de onderstaande video maak ik leg circles:
Ik breng mijn rechterknie naar mijn borst, ik stuur hem naar buiten, omlaag en naar binnen. De leg circle is de actieve beweging.
Maar als je goed kijkt, zie je dat er meer gebeurt. Mijn bekken, rug, schouders en hoofd bewegen méé met mijn been. Passief. Deze bewegingen kosten geen energie. Ze ontstaan omdat ik loslaat: ik voel het contact met de grond en laat me dragen.
Hoe bewuster ik de grond onder me voel, hoe meer ik meebeweeg.
Dus als ik mijn cliënten ontspannen wil laten bewegen, wijs ik ze op de ondergrond?
Precies. Verleg hun focus van de actieve naar de passieve bewegingen. Maak ze ervan bewust dat bewegen niet alleen het resultaat is van spierkracht, maar ook van de zwaartekracht. Laat ze het verschil voelen. Ze zullen ontdekken dat passief bewegen natuurlijk aanvoelt en zelden pijn doet.
Kortom
Bewegen is een combinatie van inspanning en ontspanning. Aanspannen is gemakkelijk, want spieren zijn graag actief. Ontspannen is een grotere uitdaging – en de steun van de grond speelt daar een cruciale rol in.
En nu?
In het volgende blog gaan we aan de slag met passief bewegen tijdens verschillende grondoefeningen. Met filmpjes en geluidsopnames laat ik je zien dat een oefening zoals de sit-up compleet anders aanvoelt als je je laat helpen door de zwaartekracht.
13 maart 2024
Wil je dit blog in je inbox? Schrijf je dan in voor de nieuwsbrief.
<
