Waarom je je deelnemers niet hoeft te corrigeren – de Alexander paradox
Melbourne, 1893. Frederick Matthias Alexander staat op het podium van het Alexandra Theatre. Het is muisstil in de zaal: het publiek luistert aandachtig naar zijn vertolking van Romeo en Juliet. Ineens slaat zijn stem over. Alexander hoest en neemt een slokje water. Maar de irritatie in zijn keel verdwijnt niet. Aan het einde van de voorstelling kan hij alleen nog maar fluisteren.
Alexander kampt al maanden met keelpijn en heesheid. Hij zoekt hulp bij verschillende artsen, maar die zeggen allemaal hetzelfde: ‘Stop met acteren, je stem kan het niet aan.’
Alexander gelooft er niks van. Hij doet gewoon iets verkeerd. En als niemand hem kan vertellen wat dat is, dan moet hij het zelf uitzoeken.
Hoe pakt hij dat aan?
Hij koopt twee passpiegels. Hij plaatst er één frontaal, en één aan de zijkant van de kamer. Nou kan hij zichzelf zien praten.
In eerste instantie valt hem niks bijzonders op. Maar na een week spiegelen, herkent hij een patroon: als hij hard praat, stuurt hij zijn kin vooruit en zijn borst omhoog. Dat gaat volkomen onbewust. Het is dat hij het zelf ziet, anders had hij het niet eens geloofd.
Een maand later heeft hij een hele kéten aan onwillekeurige bewegingen ontdekt:
- Hij stuurt zijn kin omhoog
- Hij duwt zijn borst vooruit
- Hij trekt zijn rug hol
- Hij balt zijn vuisten
- Hij trekt zijn buik in
- Hij lift zijn voetzolen van de grond
- Hij klauwt zijn tenen
Hij verkrampt. Hoe harder hij praat, hoe duidelijker het is. Maar zelfs als hij fluistert zijn de bij-bewegingen nog zichtbaar.
Praten kost kracht. Is dat de oorzaak van zijn heesheid?
Alexander is ervan overtuigd dat hij zijn stem forceert. Om zijn heesheid op te lossen, moet hij die bij-bewegingen voorkómen, oftewel: de tégengestelde bewegingen maken. Dus hij zegt tegen zichzelf: ‘Stuur je kin omlaag. Laat je borst vallen. Hou je rug breed. Ontspan je buikspieren. Hou je voeten aan de grond. Ontspan je tenen.’
Het lukt niet.
Drie maanden later is Alexander de wanhoop nabij. Hij weet wat hij fout doet, maar hij kan het niet corrigeren.
Hoe komt hij uit die vicieuze cirkel?
Hij geeft het op.
Hij ziet zijn spiegelbeeld praten, schreeuwen en fluisteren, maar hij grijpt niet meer in. Wat heeft dat nog voor zin?
En dán valt zijn kin omlaag. Zijn borstkas daalt en zijn vuisten gaan open. Zijn stem klinkt helder. Wat heeft hij nou gedáán?
Hij sluit zijn ogen en focust op zijn lichaam. Hij voelt de onwillekeurige bewegingen die hij eerder in de spiegel zag. Hij trekt zich er niks van aan en hij praat gewoon door. Na een paar minuten merkt hij dat zijn schouders zakken. Hij voelt dat zijn ademhaling dieper wordt, en dat zijn borst zich opent. Zijn lichaam ontspant zich en zijn stem klinkt krachtig.
Herstelt zijn stem zich omdat hij naar zichzelf kijkt?
Nee, zijn stem herstelt zich omdat hij niet meer kritisch naar zichzelf kijkt.
Praten is een complexe vaardigheid. Niemand weet precies welke spieren je nodig hebt, en in welke volgorde ze aanspannen. Als Alexander stopt met het zoeken naar zijn tekortkomingen, realiseert hij zich ineens: ‘Ik weet helemaal niet hoe ik praat, hoe ik loop, hoe ik mijn tanden poets. Waarom denk ik dan dat ik mezelf kan corrigeren?’
Vanaf dat moment volgt hij al zijn handelingen met interesse. Hij luistert naar de klank van zijn stem. Hij voelt zijn ademhaling, de positie van zijn hoofd, de grond onder zijn voeten. Hij neemt zijn lichaam bewust waar.
Alexanders frustraties verdwijnen, en zijn coördinatie verbetert.
Wat is de Alexander Techniek?
De Alexander Techniek is een body awareness methode. Alexander krijgt zijn stem terug als hij zijn lichaam observeert terwijl hij praat. Vervolgens leert hij ánderen om vriendelijk naar zichzelf te kijken. Hij noemt zijn methode een pré-techniek: ‘Voel je lichaam vóórdat je in actie komt. En blijf ermee in contact terwijl je bezig bent.’
De Alexander Techniek helpt je om je lichaam te accepteren zoals het is. Je focust op wat je wél kunt, en je laat de onvolkomenheden los. Je zelfvertrouwen groeit, je fysieke capaciteiten groeien mee.
Kortom
Alexander ontdekt dat body awareness de coördinatie verbetert. Het is helemaal niet nodig om fouten in kaart te brengen, want je kunt ze toch niet corrigeren. Maar dat hoeft ook niet: het lichaam herstelt zichzelf als je voelt wat je doet.
En wat doe ik nu?
Wil je weten hoe je lichaamsbewust blijft tijdens een sport- of revalidatietraining? Neem contact op. Ik laat het je graag ervaren.
PS
Alexander wordt een expert in zelf-observatie. Hij verliest zichzelf nooit meer uit het oog – zelfs niet op het podium. Hij pakt zijn carrière weer op en hij speelt nog jarenlang de hoofdrol in zijn geliefde Shakespeare-voorstellingen.
Wil je geen blog missen? Schrijf je dan in voor de nieuwsbrief.
<
