Pilates: de man en zijn methode
Mönchengladbach 1895. De 12-jarige Joe staat voor de badkamerspiegel. Hij ziet dunne beentjes, opgetrokken schouders en een bleke huid. Zijn reuma en astma beperken hem – en hij is er helemaal klaar mee. Hij wil worden zoals zijn held: de bodybuilder Eugen Sandow.
Joseph Pilates gooit het roer om. Hij gaat krachttrainen, turnen en boksen, en hij verdiept zich in oosterse beweegmethodes zoals yoga en jiu jitsu. Hij legt zichzelf een strak trainingsregime op. Met resultaat: op zijn 14e staat hij model voor de anatomische tekeningen die hij zelf zo fanatiek bestudeerde.
De eenzame en kwetsbare jongen wordt een man met een missie.
Wat voor missie?
Pilates gelooft dat ieder mens fit kan zijn. Als het hém lukt, kunnen anderen het ook.
Op zijn 19de emigreert Pilates naar Engeland. Hij geeft zelfverdedigingslessen aan Engelse politiemannen, hij bokst wedstrijden, hij werkt in een circus. Maar dat vrije leventje eindigt abrupt wanneer de Eerste Wereldoorlog uitbreekt. Samen met 23000 andere Duitsers en Oostenrijkers komt hij vast te zitten in een interneringskamp op the Isle of Man.
Er is daar niks te doen. De gevangenen vervelen zich kapot. Pilates niet: hij werkt aan zijn oefenprogramma. Hij perfectioneert zijn grondoefeningen en houdt zichzelf fit. Zijn medegevangenen kijken jaloers toe. Wanneer hij aanbiedt om ze te trainen, zeggen ze volmondig ja.
Het oorlogsgeweld neemt toe en Pilates meldt zich als vrijwilliger in het kamphospitaal. Hij begint als verpleger, maar als hij ziet dat de gewonde mannen wekenlang stil in bed liggen, gaat hij op zoek naar manieren om ze te activeren. Hij bouwt frames rondom hun bedden, hangt daar veren aan en laat elke patiënt oefenen binnen zijn eigen mogelijkheden.
Na de oorlog keert Pilates terug naar Duitsland. Hij begint een sportschool en geeft bokslessen. Maar als de sfeer in Duitsland grimmiger wordt, besluit hij in 1926 opnieuw te emigreren. Naar Amerika deze keer.
Wordt hij trainer in Amerika?
Ja. En dat doet hij niet alleen. Op de boot ontmoet hij Clara, een kleuterjuf met gewrichtsklachten. Pilates vindt haar leuk en begint haar te trainen. Terwijl haar klachten afnemen, groeit hun liefde. Eenmaal in New York beginnen ze samen een gym. En ze trouwen.
Pilates breidt zijn oefenprogramma verder uit. Het bed met de veren wordt de Cadillac, zijn eerste trainingstoestel. Later ontwikkelt hij de Reformer, de Chair, de Barrels en meerdere kleine materialen. Josephs creativiteit is onuitputtelijk. Hij bedenkt bijna 500 oefeningen – en hij verlangt van zijn leerlingen dat ze die perfect uitvoeren. Joseph Pilates is een strenge leermeester, in tegenstelling tot Clara. Zij is geduldig, mild en ondersteunend voor haar studenten.
Het leven in New York is zwaar: Joe en Clara kunnen hun hoofd maar net boven water houden. Dat verandert wanneer Martha Graham en George Balanchine de studio ontdekken. Graham is een bekend danseres, Balanchine een beroemd choreograaf. Beide zijn onder de indruk van Pilates’ methode. Ze worden vaste klant en ze sturen hun studenten naar hem toe. Langzaam maar zeker begint Pilates’ methode bekendheid te verwerven.
Wat typeert de pilates methode?
Pilates noemt zijn systeem the Art of Contrology. Concentratie – mentale focus – is zijn eerste speerpunt. Hij heeft liever dat een sporter een oefening vijf keer goed doet, dan vijfentwintig keer op routine. Daarom werkt hij met gedetailleerde aanwijzingen: zo houdt hij de aandacht van de sporter vast.
Pilates’ tweede speerpunt is centering. Pilates beschouwt de wervelkolom als het centrum van het lichaam. Voor een fit lichaam heb je een sterke en soepele wervelkolom nodig. Hij begint al zijn oefeningen met een actieve rompstabilisatie. Vervolgens laat hij zijn leerlingen buigen, strekken, draaien en zijwaarts bewegen in hun wervelkolom.
If your spine is inflexibly stiff at 30, you are old; if it is completely flexible at 60, you are young
Joseph Pilates
Waarin is de pilates methode uniek?
De aandacht voor rompstabiliteit en rompmobiliteit. Het feit dat het zowel geschikt is voor mensen met klachten als voor atleten. De authenticiteit: Joseph Pilates zet een compleet eigen repertoire neer. En last but not least: zijn manier van coachen. Pilates doet geen oefeningen vóór, hij beschrijft de bewegingen en laat het aan zijn leerlingen over om hun eigen beeld te vormen. Geen plaatje – daadje dus.
Kortom
Pilates is een oefenmethode waarin inner focus centraal staat: mensen bewegen met aandacht. De oefeningen zijn gericht op het versterken van het lichaam én op het vergroten van de algehele souplesse.
En nu?
Wil je pilates zelf ervaren? Neem dan les in een gerenommeerde studio zoals Pilates Pontanus in Nijmegen. Begin met matlessen, maar vergeet niet om ook een les op de Reformer of de Cadillac te doen. Je zult zien: na een paar sessies raak je in de ban van deze intelligente trainingsmethode.
Wil je weten hoe je pilates geschikt maakt voor mensen met chronische pijn? Ik laat het je graag zien bij de workshop lesgeven aan pijnpatiënten.
11 april 2024
Dit is het eerste blog in een reeks over de Pilatesmethode.
Meer blogs zoals deze? Laten we connecten op LinkedIn. Ik ontmoet je graag!
<
