Over body en mind training (en het verschil tussen sport en therapie)
Janne zit klaar voor de seated row. Je staat naast haar en je zet je vingers tussen haar schouderbladen. Je zegt: ‘Trek het handvat naar je buik. Voel je dat de spieren tussen je schouderbladen actief zijn? Help ze maar een handje, en span ze aan.’
Met deze aanwijzingen train je Janne’s mind-muscle connection: het vermogen om in haar spieren te kruipen en ze bewust aan te spannen. De mind-muscle connection is een vorm van body en mind training. Als Janne traint met aandacht, communiceert ze met haar spieren. Ze activeert de spieren die lui geworden zijn.
Het trainen van de mind-muscle connection is wat Joseph Pilates concentratie noemt. Het is de kern van zijn Contrology.
Wordt een training effectiever als mensen geconcentreerd trainen?
Natuurlijk. Iedere krachtsporter weet dat. Arnold Schwarzenegger is er beroemd mee geworden. Maar Joseph Pilates weet het ook: hij leert zijn cliënten om hun rompspieren bewust aan te spannen.
Pilates is krachttraining voor de romp. In tegenstelling tot de klassieke krachttraining, die gericht is op het versterken van de oppervlakkige lichaamsmusculatuur, legt Joseph het accent op het sterker maken van de diepe rompmusculatuur.
Wat is ook alweer het verschil tussen de diepe en de oppervlakkige spieren?
Jan-Paul van Wingerden legt dat uit in zijn boek Rugpijn en andere onbegrepen klachten. Hij zegt: ‘We hebben twee soorten spieren. Onze stabiliserende spieren zijn klein, liggen dicht bij het gewricht en houden de botstukken bij elkaar. Onze bewegingsspieren zijn groot, liggen oppervlakkig en creëren beweging.’
Het is relatief gemakkelijk om de oppervlakkige spieren bewust aan te spannen, maar Pilates bewijst dat je de diepe spieren óók kunt controleren.
Is het zinvol om spieren te controleren?
Binnen de krachtsport is dat zeker het geval. Een goede mind-muscle communicatie leidt tot meer spiergroei. De vraag is alleen: is dit ook de beste manier van trainen voor mensen die pijn hebben?
Joseph Pilates en Arnold Schwarzenegger volgen de wetten van de trainingsleer. Hoe zwaarder je een spier belast, hoe sterker hij wordt. En als je beweegt met aandacht, groeien die spieren nog meer. Dat dat werkt is duidelijk – kijk maar naar de bovenstaande foto’s van Joseph Pilates.
Maar spieren spannen niet alleen aan wanneer je een gewicht verplaatst. Ze spannen óók aan als je pijn hebt. Of als je stress hebt. Of als je bang bent.
Mensen zijn geen denkende wezens die voelen, ze zijn voelende wezens die denken
dr. Jill Bolte Taylor
Lichaam en geest zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Als je blij bent, loop je rechtop, zet je grote stappen en adem je rustig. Als je gestrest bent, maak je je klein, loop je voorzichtig en adem je oppervlakkig. Met andere woorden, je gevoelens en gedachten hebben veel invloed op je coördinatie.
Mensen met pijn bewegen gespannen. Het heeft weinig zin om deze mensen te laten krachttrainen – je kunt ze beter leren om ontspannen te bewegen.
Hoe laat ik mensen dan ontspannen bewegen?
Schakel over op een ándere vorm van body en mind training, en laat je cliënten mindful bewegen.
Aan het begin van de 20e eeuw ontdekt Frederick Matthias Alexander dat zijn hele lichaam aanspant als hij hard praat. Hij is ervan overtuigd dat die spanning de oorzaak is van zijn stemproblemen, daarom probeert hij zijn lichaam bewust te ontspannen. Dat lukt niet. Na een lang en frustrerend traject komt hij erachter dat zijn lichaam wél ontspant als hij vóelt wat hij doet – als hij mindful beweegt.
De essentie van mindful bewegen is dat je mensen bewust maakt van hun lichaam. Je zegt niet wat ze moeten dóen, je vertelt wat ze kunnen vóelen. Zo laat je hun mind een observerende rol aannemen, waardoor het lichaam z’n eigen gang gaat. En het lichaam zoekt dan de meest efficiënte weg.
Deze vorm van body en mind training past goed bij mensen met aanhoudende pijn.
Maar moet ik mensen nu geen pilatesoefeningen meer laten doen?
Juist wel. Veel pilatesoefeningen zijn liggend, dat maakt het voor je cliënt makkelijker om te ontspannen. En de oefeningen zijn gericht op het bewegen van de romp. Dat is een groot voordeel, want daar ontstaat veel stijfheid. Het enige wat je wijzigt zijn de sturende aanwijzingen. Vervang ze door voel-aanwijzingen en je hebt een fantastische basis voor je oefentherapie.
Kortom
Met de mind-muscle connection leer je mensen om hun spieren bewust aan te spannen: de mind stuurt het lichaam. De spieren worden sterker en strakker. Deze vorm van body en mind training past in de sportschool.
Met mindful bewegen maak je mensen lichaamsbewust: de mind observeert het lichaam. De coördinatie verbetert en de spieren gaan beter samenwerken. Deze vorm van body en mind training past in de oefenzaal.
En nu?
Wil je mindful pilates integreren in je eigen oefentherapie? Doe dan mee met de opleiding Pilates. Je leert werken met voel-aanwijzingen, je breidt je oefeningenarsenaal uit en je leert hoe je een groepsles geeft.
PS
Het onderstaande filmpje illustreert de verschillen tussen onbewust, gecontroleerd en mindful bewegen.
17 juli 2024
Dit is het laatste blog uit een reeks over Pilates.
Wil je geen blog missen? Schrijf je dan in voor de nieuwsbrief en ontvang ze in je inbox.
<
